Rodzaje broni palnej

Człowiek od zarania dziejów przejawiał silną potrzebę zapewnienia sobie wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Pierwotnie broniono się przede wszystkim przed dzikimi zwierzętami, a nieco później również przed obcymi plemionami, chcącymi wejść w posiadanie dóbr materialnych, ziemi, a nawet zasobu ludzkiego. Potrzeba udoskonalania rodzajów broni była więc związana bezpośrednio z rozwojem ludzkości. Z czasem tworzono coraz to bardziej zaawansowane narzędzia, aż w pewnym momencie historii opracowano pierwszą broń palną. Rewolwery, karabinki i pistolety są – tuż obok tzw. białego oręża – najpopularniejszą kategorią broni w powszechnym użytku.

W niniejszym kompendium wskazujemy na najważniejsze jej rodzaje. Dzielimy broń palną na różne typy – zbierając dane w zwięzłym zestawieniu. Przytaczamy definicje, zapisy ustaw oraz informacje przedstawiane przez ekspertów. Zapraszamy do zapoznania się z treścią poniżej.

Definicja broni palnej

Broń palna to urządzenie, które wykorzystuje energię wybuchu materiału palnego do wyprowadzenia pocisku w obranym kierunku. Wystrzeliwany nabój kierowany jest przez lufę po naciśnięciu spustu. Użycie broni palnej może mieć kontekst m.in. ostrzegawczy lub obronny. Niekiedy wykorzystuje się ją do polowań na zwierzynę oraz – co oczywiste – do celów obronnych, militarnych oraz policyjnych. Przedstawiony przez nas opis definiuje broń palną w potocznym rozumieniu. Szukając precyzyjnych, pisanych językiem prawniczym, definicji – warto zajrzeć do zapisów obowiązującej obecnie Ustawy o broni i amunicji. Jakie informacje można tam znaleźć?

Przede wszystkim to, iż definicja broni palnej została określona w trzech punktach znajdujących się w artykule nr 7 wspomnianego aktu prawnego. Twórcy ustawy skupili się najpierw na wyjaśnieniu ogólnej definicji broni palnej. Zgodnie z tymi zapisami, jest nią każda broń lufowa posiadająca zdolność miotania nabojów. Jest to także takie urządzenie, które może być przystosowane – czyli w łatwy sposób przerobione – do miotania pocisków (jednego, kilku czy kilkunastu, np. wystrzeliwanych w serii). Bronią palną jest także urządzenie, które jest w stanie wystrzeliwać bliżej nieokreśloną substancję, która zostaje dozowana w efekcie działania miotającego materiału. W kolejnych punktach ustawy wyodrębniono dodatkowe definicje określające, czym jest:

• broń palna sygnałowa,
• broń palna alarmowa.

Czytaj więcej w źródle prawnym: rodzaje broni palnej – Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (tekst ujednolicony, aktualny na 7.02.2024 r.).

Jak dzielimy broń palną?

Z powyższych wyjaśnień można wyodrębnić pierwszy jasno zarysowany podział tej broni. Wymienia się bowiem ogólną kategorię „broni palnej” oraz jej podtypy: sygnałową i alarmową. Warto jednak zaznaczyć, że nie jest to jedyny spotykany podział broni palnej. Przykładowo, rozporządzenie MSWiA z 29 sierpnia 2011 roku określa cztery kategorie, a także wyróżnia sześć dodatkowych określeń, jakie przypisuje się do tego typu oręża. Usystematyzowanie podziału z 2011 roku było powiązane z wdrażaniem europejskiej dyrektywy w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni. Poszczególne kategorie broni palnej, określone w dyrektywie, prezentują się następująco:

• kategoria A – niedopuszczona do nabywania i posiadania;
• kategoria B – posiadanie wymaga pozwolenia;
• kategoria C – wymaga zarejestrowania;
• kategoria D – nie wymaga pozwolenia ani zarejestrowania.

Dodatkowe podziały broni palnej

Co więcej, autorzy rozporządzenia zastosowali jeszcze sześć dodatkowych określeń na rodzaje broni palnej. Wydaje się, że w dużej mierze oddają one charakter ogólnego podziału. Wyróżnia się bowiem:

• broń palną krótką;
• broń palną długą;
• broń palną samoczynną;
• broń palną samopowtarzalną;
• broń palną powtarzalną;
• broń palną jednostrzałową.

Inne rozgraniczenie znajdziemy w artykule zamieszczonym na oficjalnej stronie policji warmińsko-mazurskiej. We wpisie zatytułowanym jako „Broń palna” można znaleźć podział na kolejne sześć podtypów:

• bojową,
• myśliwską,
• sportową,
• gazową,
• alarmową,
• sygnałową.

W profesjonalnych opracowaniach naukowych z zakresu militariów, kultury posiadania broni oraz spraw technicznych poruszających kwestię broni palnej można odnaleźć kolejne próby zarysowania układu typów broni palnej. Nie chcąc wprowadzać zamętu, postanowiliśmy scharakteryzować dwie najczęściej wyróżniane kategorie. Mowa o broni palnej krótkiej oraz długiej. W poniższej części kompendium wyróżniamy – umieszczając najistotniejsze informacje w tabelach – podział broni palnej na rodzaje (krótkiej oraz długiej).

Rodzaje broni palnej krótkiej

Broń palna krótka posiada kilkunasto- lub kilkudziesięciocentymetrową lufę. Jest to narzędzie, które można bez problemu trzymać w jednej dłoni. Broń krótka jest łatwa do ukrycia w kaburze – część posiadaczy nosi ją przy sobie. Najczęściej spotykanymi rodzajami broni krótkiej są pistolety i rewolwery, które różnią się budową i sposobem działania. Jest to kompaktowa, przenośna broń miotająca pociski. Ze względu na powtarzalność strzałów może być opisywana jako jednostrzałowa (wymaga za każdym razem ładowania pocisku), powtarzalna (wymaga szybkiego przeładowania), samopowtarzalna (taka, jak pistolet ze standardowym magazynkiem) lub maszynowa (automatycznie oddająca strzały podczas trzymania wciśniętego spustu). W tabeli zamieszczonej niżej agregujemy powyższe informacje.

Rodzaje broni palnej długiej

Broń długa charakteryzuje się przede wszystkim dłuższą lufą w porównaniu do broni krótkiej. Jest także wykorzystywana w innych okolicznościach. Służy przede wszystkim celom myśliwskim, wojskowym i specjalistycznym. Najczęściej jej gabaryty nie pozwalają na swobodne manewrowanie nią za pomocą jednej dłoni. Broń długa wymaga także innych umiejętności obsługi niż pistolety czy rewolwery. Karabiny i strzelby mają nie tylko większą wagę, ale zwykle również są precyzyjniejszymi narzędziami. Mogą strzelać na długie dystanse i razić cele w sposób znacznie potężniejszy. Ze względu na mechanizm działania, broń długa może być klasyfikowana jako powtarzalna, jednostrzałowa czy maszynowa. Jak dzielimy broń palną długą? Jakie są typy karabinów? W tabeli umieściliśmy prosty podział wraz z przykładami.

Podsumowanie podziału broni palnej na rodzaje

Podział broni palnej na rodzaje nie jest jednolity, czego dowodem jest wiele prób zdefiniowania ich typów oraz kategorii. Wiadomo jednak, że zarówno broń krótka, jak i długa ma szereg niezwykle istotnych zastosowań. Mogą być eksploatowane jako oręż sportowy, narzędzie obrony czy przedmiot kolekcjonerski. Bywają użytkowane przez służby mundurowe, w tym wojsko i policję. Dostępnych wariantów palnych narzędzi walki jest bez liku. Od pistoletów i rewolwerów używanych do obrony osobistej, aż po zaawansowane karabiny snajperskie – służące do likwidowania celów na bardzo dużych odległościach.

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19990530549/U/D19990549Lj.pdf

https://warminsko-mazurska.policja.gov.pl/ol/o-nas/struktura/wydzial-postepowan-adm/pozwolenia-na-bron-1/bron-palna/123,Bron-palna.html

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rodzaje-broni-palnej-odpowiadajace-kategoriom-broni-palnej-okreslonym-17732525

Sprawdź powiązane wpisy

• Rodzaje broni białej
• Pistolet gazowy do samoobrony
• Broń hukowa
• Pozwolenie na broń